วันพุธที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562

ระบำพรหมาสตร์

ประวัติที่มา
                 ระบำพรหมาสตร์ เป็นระบำของเหล่าเทวดา - นางฟ้าอีกชุดหนึ่งสำหรับแสดงประกอบการแสดงโขน เรื่องรามเกียรติ์ ชุดศึกพรหมาสตร์ เนื้อเรื่องกล่าวถึงอินทรชิตโอรสของทศกัณฐ์ กำลังทำสงครามติดพันอยู่กับพระลักษมณ์ จึงใช้กลยุทธลวงพระลักษมณ์และกองทัพวานร โดยอินทรชิตได้แปลงกายเป็นพระอินทร์ เจ้าแห่งสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และให้การุณราชแปลงตัวเป็นช้างเอราวัณ ซึ่งเป็นพาหนะทรงของตน อีกทั้งให้บรรดาพลยักษ์นักรบในกองทัพแปลงกายเป็นเทพบุตร และนางฟ้า พากันเหาะฟ้อนรำ นำขบวนไปหน้าช้าง เพื่อลวงพระลักษมณ์ และกองทัพวานร ว่าขบวนเสด็จของพระอินทร์กำลังเสด็จผ่านมาในกลางอากาศ อินทรชิตหวังสบโอกาสเหมาะ จะลอบใช้สรพรหมาสตร์แผลงสังหารณ์พระลักษมณ์ และพลวานร ด้วยเหตุนี้ ระบำชุดนี้จึงเรียกในวงการนาฏศิลป์ไทยอีกชื่อหนึ่งว่า "ระบำหน้าช้าง" น่าจะเป็นเพราะเรียกตามลักษณะระบำ ที่รำอยู่หน้าช้างเอราวัณของพระอินทร์แปลง       


รูปแบบ และลักษณะการแสดง
                ระบำพรหมาสตร์ เป็นการแสดงกลลวงของฝ่ายยักษ์ (อินทรชิต) ที่จะทำลายกองทัพฝ่ายมนุษย์ (พระลักษมณ์) ลักษณะของระบำ จึงเป็นการร่ายรำอย่างวิจิตร สวยงาม เพื่อให้พระลักษมณ์ และพลวานรเคลิบเคลิ้มหลงใหล จนลืมหลง ไม่ทันระวังตัว สามารถทำให้อินทรชิตแผลงศรไปสังหารพระลักษมณ์ และไพร่พลได้ ระบำชุดนี้เป็นระบำหมู่พระ - นาง เริ่มด้วยการรำนำในขบวนทัพ และรำตามเนื้อร้องในเพลงสร้อยสน ซึ่งเนื้อเพลงมี ๔ คำกลอน กล่าวถึงเหล่าเทวดา - นางฟ้า มาจับรำระบำบรรพ์ อย่างรื่นเริงบันเทิงใจ การแสดงระบำชุดนี้ใช้ประกอบการแสดงโขนโดยเฉพาะ แต่ด้วยความเป็นมาตรฐานในท่ารำ และเพลงร้องระบำพรหมาสตร์จึงได้เป็นท่ารำชุดหนึ่งในหลักสูตรการศึกษานาฏศิลป์ไทย
                 สำหรับการแสดงระบำพรหมาสตร์จะปรากฏอยู่ในการแสดงโขนเรื่องรามเกียรติ์ตอนศึกพรหมาสตร์ ซึ่งเป็นการรำตามรูปขบวนเกียรติยศเครื่องสูง และมีการเรียงลำดับเพลงดนตรี เพลงร้อง และกระบวนท่ารำเป็นขั้นตอน
การรำแบ่งเป็นขั้นตอนต่าง ๆ ได้ดังนี้
                 ขั้นตอนที่ ๑
รำออกตามทำนองเพลงสร้อยสน
                 ขั้นตอนที่ ๒
รำตามบทร้องในเพลงสร้อยสน

                 ขั้นตอนที่ ๓
รำเข้าตามทำนองเพลงเร็ว - ลา

ดนตรี และเพลงที่ใช้ประกอบการแสดง
                 ใช้วงปี่พาทย์ไม้แข็ง เพลงที่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง เพลงช้าสร้อยสน เพลงเร็ว (ชื่อเพลงต้นบรเทศ และเพลงแขกเบรเทศ)

เครื่องแต่งกาย
                 ผู้แสดงแต่งกายยืนเครื่อง พระสวมเสื้อแขนสั้น ศิราภรณ์ชฎายอดชัย นางศิราภรณ์มงกุฎกษัตริย์


โอกาสที่ใช้แสดง
              ใช้ประกอบการแสดงโขน เรื่องรามเกียรติ์ ชุดศึกพรหมาสตร์ หรือสำหรับการแสดงสาธิตระบำในโขน

บทร้องระบำพรหมาสตร์ 
- ปี่พาทย์ทำเพลงสร้อยสน -
- ร้องเพลงสร้อยสน –
      ต่างจับระบำรำฟ้อน                   ทอดกรกรีดกรายซ้ายขวา
       ร่ายเรียงเคียงคมประสมตา           เลี้ยวไล่ไขว่คว้าเป็นท่าทาง
              ซ้อนจังหวะประเท้าเคล่าคล่อง       เลี้ยวลอดสอดคล้องไปตามหว่าง
  วงเวียนเหียนหันกั้นกาง               เป็นคู่คู่อยู่กลางอัมพร




อ้างอิง
เขียนโดย ที่
ป้ายกำกับ:

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

สมัครสมาชิก: ส่งความคิดเห็น (Atom)